Nederlandse pruimen zijn voor velen een traktatie! Pruimen zijn er in verschillende soorten, kleur en smaak. De ene pruim smaakt lekker zoet, terwijl andere soorten zoetzuur tot zelfs zuur van smaak zijn. Pruimen zitten vol vitamines en het is de vrucht met de meeste antioxidanten. Ze zijn dus ook nog eens erg gezond.
Pruimen kun je met schil en al opeten. Van binnen is de vrucht geel en het vruchtvlees is meestal sappig. De Nederlandse pruimen zijn verkrijgbaar van juli tot medio september en in die periode verkopen wij deze vruchten ook, zowel in de verkoopstand als in ‘De Fruithoek’.
Het is een heerlijke fruitsoort om zo uit de hand te eten, maar er is ook hele lekkere jam of taart van te maken. Wij delen hier een aantal recepten met jullie. Maar we beginnen met een stukje literatuur over deze vrucht.
BENIEUWD NAAR ONZE CADEAUPAKKETTEN? NU OOK ONLINE TE BESTELLEN!
Inhoudsopgave
Jantje zag eens pruimen hangen
‘De pruimeboom’ uit 1779 is het bekendste gedicht van Hieronymus van Alphen. De kinderdichtbundels van Van Alphen worden vaak gezien als het begin van de kinderliteratuur in Nederland.
Dit gedicht, dat later ook op muziek is gezet, werd en wordt door veel schoolkinderen uitgekozen op het moment dat ze een gedicht moeten voordragen in de les. Voor degenen die dit gedichtje vroeger niet in de klas heeft voorgedragen dan wel gehoord of bij wie het een beetje is weggezakt nog een keer de tekst ervan:
Jantje zag eens pruimen hangen
O! als eieren zo groot.
‘t Scheen, dat Jantje wou gaan plukken
schoon zijn vader ‘t hem verbood.
Hier is, zei hij, noch mijn vader
Noch de tuinman, die het ziet:
Aan een boom, zo vol geladen
Mist men vijf, zes pruimen niet.
Maar ik wil gehoorzaam wezen
en niet plukken; ik loop heen.
Zou ik om een hand vol pruimen,
ongehoorzaam wezen? Neen!
Voort ging Jantje, maar zijn vader
die hem stil beluisterd had,
kwam hem in het lopen tegen
Vooraan op het middenpad.
Kom mijn Jantje, zei de vader
kom mijn kleine hartedief!
Nu zal ik u pruimen plukken;
nu heeft vader Jantje lief.
Daarop ging Papa aan ‘t schudden
Jantje raapte schielijk op;
Jantje kreeg zijn hoed vol pruimen
en liep heen op een galop
De pruim is een steenvrucht
Pruimen zijn, net als abrikozen en kersen, steenvruchten. Deze vruchten hebben een schil, zacht vruchtvlees en een harde pit. Deze harde pit wordt ook wel ‘steen’ genoemd en vandaar dus ook de naam ‘steenvruchten’. Pruimen vallen onder het geslacht ‘prunus’.
Kleur en smaak van pruimen
De verschillende soorten hebben ieder zo hun eigen typische kleur schil: deze kleur loopt uiteen van blauwzwart tot rood en geel. En als gezegd heeft iedere soort pruim ook zijn eigen smaak: sommige zijn zoet, terwijl andere meer een (zoet)zure smaak hebben. Wat alle pruimen wel met elkaar gemeen hebben is dat ze het beste smaken als ze goed rijp zijn, logisch.
Rassen
In de infographic hieronder zien jullie welke rassen wij verkopen, wanneer deze te kopen zijn en hoe ze smaken.
Soms zijn bij ons ook nog deze soorten te koop:
- Jubileum: grote ovale pruimsoort, roodpaars van kleur. Verkrijgbaar in augustus.
- Reine Claude d’Oullins: grote, gele sappige vruchten met een friszoete smaak. Verkrijgbaar in augustus.
De hierboven beschreven rassen zijn ook de pruimen die in Nederland het beste te telen zijn.
De teelt
Pruimen zijn één van de meest makkelijke vruchten om zelf te kweken. Een enkele pruimenboom, liefst op een zonnige plek, is al genoeg voor een overvloedige oogst.
Ze groeien aan bomen die 3 tot 7 meter hoog kunnen worden. De pruimen uit Nederland staan hoog aanschreven, omdat de kwaliteit van telen hier bijzonder hoog is.
Werkzaamheden in de pruimenboomgaard
Tussen oktober en februari worden nieuwe pruimenbomen geplant. In het vroege voorjaar (van februari tot en met april) is vervolgens de periode om ze te bemesten. Voor sommige rassen wordt er in juli nog een tweede bemesting gedaan. En het snoeien vindt plaats in de maanden april tot en met september, waarbij het snoeien in de late zomer (augustus-september) de voorkeur heeft.
Bij het snoeien zorg je ervoor dat alle takken aan de bomen weer zo veel mogelijk zonlicht kunnen vangen. Dat betekent dat je takken die het zonlicht innemen van andere takken gaat wegsnoeien. Beschadigde takken en zijtakjes zonder knop worden ook weggesnoeid. Ook horizontaal uitgebogen takken die ervoor zorgen dat de pruimenboom te breed wordt, worden bij het snoeien verwijderd.
Bij Opal, Jubileum en Reine Victoria is het ook belangrijk dat er goed wordt gedund.
BENIEUWD NAAR ONZE CADEAUPAKKETTEN? NU OOK ONLINE TE BESTELLEN!
Bestuiving
Sommige rassen zoals Opal, Czar, Ontario en Belle de Louvain worden bevrucht met hun eigen stuifmeel. Bij andere rassen moeten er minstens 2 verschillende rassen worden aangeplant om vruchtzetting te krijgen. De bestuiving gebeurt door bijen. De bloei is van half april tot eind april.
Ziekten
De belangrijkste ziekte waar een pruimenboom door getroffen kan worden is loodglans (Chondrostereum purpureum). De bladeren verkleuren hierdoor naar grijswit. De bomen kunnen hiervan dood gaan.
Andere ziekten waar een pruimenboom door getroffen kan worden is:
- bacteriekanker: een moeilijk te bestrijden bacterieziekte.
- roest: een bladziekte, die vooral in natte nazomers schade kan veroorzaken. Bij roest komen op de onderkant van het blad donkerbruine sporenhoopjes voor en aan de bovenkant gele vlekjes.
- monilia-rot: bij deze ziekte blijven de aangetaste vruchten vaak als mummies aan de boom hangen.
Pruimen zijn supergezond
Pruimen zijn behalve lekker ook erg gezond, omdat ze een geneeskracht hebben tegen diverse ziekten.
De reden dat deze vruchten zo gezond zijn is dat ze veel antioxidanten en vitamine C bevatten. Pruimen hebben wel 15 waardevolle mineralen en vitamines. Ze bevatten zelf weinig ijzer, maar ze helpen het ijzer uit andere voedingsstoffen halen.
Meeste antioxidanten
Volgens de Tufts Universiteit in Boston bevatten pruimen van alle voedingsmiddelen de meeste antioxidanten. Deze antioxidanten zorgen ervoor dat bepaalde stoffen in het lichaam geneutraliseerd worden, omdat ze vrije radicalen bestrijden. Als deze vrije radicalen ongestoord hun gang zouden kunnen gaan, kan dat leiden tot allerlei ziektes zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Vanwege de vele antioxidanten worden pruimen ook wel superfood genoemd.
Boordevol vitamine C
In pruimen zit veel vitamine C. Dit is goed voor je weerstand, je huid en je haar. Het helpt om verkoudheid te voorkomen. Bovendien is vitamine C ook een antioxidant.
Vezelrijk voedsel
Pruimen bevatten een hoog vezelgehalte. Ze zorgen voor een vol gevoel en daardoor ga je je minder snel overeten. Ook werken ze goed als laxeermiddel en tegen constipatie. Ook is aangetoond dat vezelrijk voedsel de kans op darmkanker en borstkanker kan verminderen. Veel vezelrijk voedsel zoals appels, peren, vijgen en dadels in combinatie met pruimen beschermt tegen kanker.
Het hoge vezelgehalte is ook gunstig voor diabetespatiënten, omdat hierdoor de bloedsuikerspiegel genormaliseerd wordt.
Kalium
In pruimen zit veel Kalium en dit beschermt je tegen hoge bloeddruk (hypertensie); de in de vrucht aanwezige fenolen bestrijden afzettingen of plaque in de aderen. Kalium is ook belangrijk voor het regelen van de vochtbalans in het lichaam en het is belangrijk voor een goede spiersamentrekking en geleiding van zenuwprikkels.
Gezonde eigenschappen op een rijtje
Samengevat kunnen we dus de volgende gezonde eigenschappen toeschrijven aan pruimen:
- vezelrijk en dat zorgt voor een gezonde stoelgang, vermindering van darmkanker en borstkanker;
- verminderen van ontstekingen;
- vermindering van het risico op hart- en vaatziekten;
- verlagen van de bloeddruk;
- helpen tegen vermoeidheid
- dieetvriendelijk
Verkrijgbaarheid pruimen
De Nederlandse pruimen kun je in de maanden juli, augustus en september volop kopen. De pluktijd, en dus ook verkrijgbaarheid, is ras-afhankelijk.
Aankooptips
Het is niet erg om pruimen te kopen als ze nog wat hard zijn, deze kunnen namelijk thuis nog verder aanrijpen. Bij aankoop mogen ze bij lichte druk van je duim of vinger iets meegeven. Pruimen met zachte plekken zijn overrijp. Let erop dat je exemplaren koopt waarvan de schil gaaf en helder van kleur is.
BENIEUWD NAAR ONZE CADEAUPAKKETTEN? NU OOK ONLINE TE BESTELLEN!
Hoe kan je pruimen het beste bewaren?
Verse pruimen zijn niet heel lang te bewaren. Als je ze namelijk te lang bewaart gaat de schil verkleuren en worden ze bruin van binnen.
Als pruimen al rijp zijn kun je ze een paar dagen in de koelkast bewaren. Aangezien de vruchten eivormig zijn kun je ze eventueel prima in een eierdoosjes bewaren. Voor niet rijpe pruimen is de koelkast te koud (te lage temperaturen verstoren het proces van na rijping en zorgt ervoor dat ze melig worden). Deze zijn het beste op een koele plek (maximaal 15 graden Celsius) te bewaren. Ideaal hiervoor zijn de garage, een schuurtje of kelder.
Als je er een aantal wat sneller wilt laten rijpen kan je ze op een wat warmere plek leggen. Op kamertemperatuur (20 tot 25 graden Celsius) rijpen ze het beste. Als ze volledig rijp zijn is het wel verstandig om de pruimen die je niet dezelfde dag opeet op een koelere plek te gaan bewaren.
Het is ook mogelijk om pruimen in te vriezen. In een goed afsluitend bakje (of eventueel in een diepvrieszakje) kan je ze tot een jaar in de diepvries bewaren.
Pruimen: veelzijdig in gebruik
Wist je dat?
- Pruimen niet alleen lekker zijn uit het vuistje, maar ook heerlijk in een fruitsalade samen met appel, peer, banaan, kiwi en ananas.
- Maar ze combineren ook heel goed met rood fruit dus maak ook eens een lekkere fruitsalade van pruimen met aardbeien, bramen, frambozen en/of bessen.
- Je van pruimen samen met ander fruit een heerlijke smoothie kan maken.
- Deze vruchten uitermate geschikt zijn om compote of jam van te maken? Door hun hoge vruchtsuikergehalte zijn vooral pruimen met een gele schil erg geschikt voor het maken van jam. Ietsje verder lees je een recept voor pruimenjam.
- Verse pruimen ook heerlijk zijn door yoghurt, kwark of vla. Of kies voor een dessert van pruimen met een laagje kruimeldeeg uit de oven.
- En pruimen ook als taartvulling of om mee te bakken met pannenkoeken overheerlijk zijn.
- Gestoofd zijn pruimen erg lekker bij wild of gevogelte.
- Gedroogde pruimen een prima zoetstof zijn voor cakes en taarten zodat je geen witte suiker hoeft te gebruiken.
Recepten met pruimen
Pruimenjam
Gebruik voor deze jam bij voorkeur gele pruimen.
Benodigheden:
grote pan, sauslepel, 4 à 5 glazen jampotten
Ingrediënten:
- 1250 gram pruimen
- rasp en sap van 1 citroen of limoen
- 1 pakje geleisuiker speciaal
- 1 kaneelstokje
- 1 vanillestokje
Bereidingswijze:
- Zorg dat de jampotten die je gaat gebruiken goed schoon zijn (dus in de vaatwasser geweest of uitgekookt met heet water).
- Was de pruimen, ontpit ze en snijd ze in kleine partjes.
- Rasp de citroen of limoen en pers het sap uit de vrucht.
- Meng de geleisuiker, rasp en sap van citroen of limoen goed door de pruimen.
- Schraap het merg uit het vanillestokje en voeg dit toe aan het mengsel. Stop ook het vanillestokje in de pan.
- Breng dit mengsel al roerend aan de kook en laat gedurende 4 minuten goed borrelend doorkoken.
- Hierna direct de schoongemaakte potten tot de rand vullen met jam (met de sauslepel). De potten direct sluiten en 5 minuten op hun kop zetten.
De jam is na bereiding circa een jaar houdbaar. Na openen gekoeld bewaren.
Appel-pruimenjam
Deze jam smaakt erg lekker op pannenkoeken.
Benodigheden:
grote pan, sauslepel, 4 à 5 glazen jampotten
Ingrediënten:
- 500 gram pruimen
- 750 gram frisse appels (bijvoorbeeld Delcorf of Elstar)
- 1 pakje geleisuiker speciaal
- 1 kaneelstokje of wat kaneelpoeder
Bereidingswijze:
- Zorg dat de jampotten die je gaat gebruiken goed schoon zijn (dus in de vaatwasser geweest of uitgekookt met heet water).
- Was de pruimen, ontpit ze en snijd ze in kleine partjes.
- Schil de appels, verwijder de klokhuizen en snij ze in stukjes.
- Meng de geleisuiker goed door de vruchten. Als je kaneelpoeder gebruikt kan je dit ook al door het mengsel roeren. Als je een kaneelstokje gebruikt voeg je deze aan het mengsel toe voordat je de pan op het vuur zet.
- Breng dit mengsel al roerend aan de kook en laat gedurende 4 minuten goed borrelend doorkoken.
- Hierna direct de schoongemaakte potten tot de rand vullen met jam (met de sauslepel). De potten direct sluiten en 5 minuten op hun kop zetten.
De jam is na bereiding circa een jaar houdbaar. Na openen gekoeld bewaren.
BENIEUWD NAAR ONZE CADEAUPAKKETTEN? NU OOK ONLINE TE BESTELLEN!
Pruimenclafoutis
Benodigheden:
mengkom, zeef, ovenschaal
Ingrediënten:
- 400 gram pruimen
- 125 gram bloem
- 75 gram rietsuiker
- 3 eieren
- 2,5 deciliter melk
- zout
Bereidingswijze:
- Verwarm de over voor op 175 graden Celsius
- Was de pruimen, ontpit ze en snijd ze in partjes.
- Klop de eieren met de suiker.
- Zeef de bloem erbij, voeg de melk en een snufje zout toe en klop dit tot een egaal beslag.
- Vet de ovenschaal in met 10 gram boter en giet er een laagje beslag in.
- Bak dit 5 minuten in de voorverwarmde oven
- Haal de schotel uit de oven en leg de stukjes pruimen erop.
- Voeg de rest van het beslag toe, zet dit in de oven en bak dit zo een 35 á 40 minuten af.
Voor het serveren:
Serveer de clafoutis meteen uit de oven bestrooid met wat poedersuiker.
Pruimentaart
Een lekkere en snel te maken pruimentaart.
Benodigdheden:
springvorm (23 cm doorsnee), bakpapier
Ingrediënten (voor 1 taart – 8 à 10 personen):
- 8 à 10 pruimen
- 100 gram zelfrijzend bakmeel
- 50 gram amandelmeel
- 100 gram suiker
- 150 gram boter
- 3 eieren
- zout
Bereidingswijze:
- Verwarm de oven voor op 170 graden Celsius.
- Klop de boter en suiker romig en luchtig.
- Voeg aan dit mengsel één voor één de eieren toe en mix door elkaar.
- Voeg zelfrijzend bakmeel, amandelmeel en wat zout toe en mix kort tot een gladde massa.
- Bekleed de bodem van de springvorm met bakpapier en vet dit eventueel nog licht in voordat je het mengsel in de vorm giet.
- Was de pruimen, ontpit ze en snij ze in vieren. Verdeel ze vervolgens over het mengsel.
- Bak de taart in ongeveer 40 minuten gaar.
Serveer eventueel met wat poedersuiker.
Gekarameliseerde pruimen met yoghurt
Benodigdheden:
mengkom, koekenpan met anti-aanbaklaag, glazen.
Ingrediënten voor (4 personen):
- 600 gram yoghurt naar keuze
- 6 rode pruimen
- 100 gram suiker
- 150 gram havermoutvlokken
- 50 gram zonnebloem pitten
- Mespuntje roomboter
- 1 eiwit
- ½ theelepel kaneel
Bereidingswijze:
- Doe de suiker en het eiwit in de mengkom en roer dit goed door elkaar. Voeg hierbij de havermoutmengsel en de zonnebloempitten aan toe.
- Verwarm de koekenpan, voeg hierbij het havermoutmengsel en roer dit totdat het droog en krokant is. Doe het kaneel erbij, haal het uit de koekenpan en leg dit op een bord zodat dit af kan koelen.
- Was de pruimen, snij ze door de helft en haal de pitten eruit.
- Smelt de boter in een pan, voeg er 50 gram suiker bij en laat de suiker verkleuren tot licht bruin.
- Leg de pruimen met de snijkant naar onder in de koekenpan, doe er 2 eetlepels water bij en laat dit een paar minuten stoven totdat ze net gaar zijn maar nog wel stevig.
- Haal voorzichtig het velletje van de pruimen er af en laat het afkoelen.
- Verdeel de yoghurt over 4 glazen. Doe in ieder glas 3 halve gekarameliseerde pruimen en verdeel de siroop over de pruimen.
Crumble met pruimen
Nog een lekker toetje met pruimen is deze crumble.
Benodigdheden:
ovenschaal, pan.
Ingrediënten voor (6 personen):
- 1 kilo rode of blauwe pruimen (bijvoorbeeld Opal of Reine Claude d’Althan)
- 100 gram gemalen amandelen
- 160 gram boter
- 120 gram suiker
- 1 eetlepel kaneel
- 250 gram bloem
- 30 gram poedersuiker
Bereidingswijze:
- Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius.
- Vet de ovenschaal in met boter en bestrooi ze met 20 gram suiker en een beetje kaneel.
- Was de pruimen, halveer en ontpit ze.
- Leg de halve pruimen naast elkaar in de schaal met de bolle kant naar onder.
- Smelt de boter, voeg hierbij de bloem, de suiker en de gemalen amandelen toe en meng dit door elkaar tot dat er een kruimelige massa ontstaat en verdeel dit over de pruimen.
- Bak de crumble in ongeveer 30 minuten bruin.
Serveer de crumble meteen uit de oven met poedersuiker.
Pruimen zijn dus niet alleen lekker uit het vuistje, ze zijn ook heerlijk als toevoeging in salades. Je kunt er lekkere taarten en toetjes van maken! Ze zijn bovendien ook heerlijk in een hartig gerecht.
Benieuwd naar nog meer lekkere recepten met pruimen?